DE ZWENKENDE KIEZER



Een kort overzicht van wat we de afgelopen tijd aan politiek vertier over ons heen hebben gekregen: het hilarische promotiefilmpje van Trots Op Nederland, de real-life soap over het liefdesleven van Jack de Vries, de hakkelende antwoorden van Job-die kennis heb ik niet paraat-Cohen, de rake grappen van Emile Roemer en een wedstrijdje hard fietsen met Balkenende. En dan waren er natuurlijk nog de dagelijkse peilingen van Maurice de Hond, het Twitterdebat en het politiek commentaar van zo’n beetje iedereen die de moeite nam om stil te staan voor een camera. De media wrijven zich in hun handen bij zoveel belangstelling. De Tweede Kamer verkiezingen zijn een evenement geworden. Het zat er natuurlijk al lang aan te komen, maar the American way heeft, ook wat de beleving van politiek betreft, eindelijk volledig voet aan de grond gekregen.

Nog nooit waren de verkiezingen zo spannend. Nog nooit leek de politiek zo… sexy. Met nog een paar dagen te gaan tot 9 juni is de spanning te snijden. Een groot aantal zwevende kiezers laat zich nog maar wat graag overtuigen. Maar de meeste kiezers zweven niet, ze zwenken. Met het gemak van een automobilist die van baan wisselt, bewegen honderdduizenden stemgerechtigden zich van de ene naar de andere kant van het politieke spectrum. Is er een ongeluk gebeurt op de linkerrijbaan (lees: het milieu is minder belangrijk nu we in een economische crisis zitten), dan gaan we toch lekker rechts rijden? En als — in een ultieme poging om de onderliggende scheuren te verdoezelen — de middenstrook van een nieuwe asfaltlaag wordt voorzien (Balkenende probeert optimistisch te blijven, ondanks de peilingen), dan schuiven we toch een stukje op?

Er zijn mensen die blijven herhalen dat het over de inhoud moet gaan, maar die mensen weten best dat ze hopeloos achter lopen. Het gaat al lang niet meer over de inhoud. Ja, op dezelfde manier als het kopen van een Big Mac over de inhoud gaat. Er is 10% die zo’n ding echt lekker vindt, maar 90% is merkbeleving. Met tactische oneliners en de juiste tone of voice, proberen politici elkaar af te troeven. Wie durft er een breekpunt te noemen? Wie toont zijn spierballen als het gaat om zo hard mogelijk bezuinigen? Vorig jaar moest elke moslimvrouw nog “bevrijd” worden van dat vermadelijde hoofddoekje. Nu perken we onze eigen vrijheid maar wat graag in als we denken dat we daarmee de economie er bovenop helpen. Naar gelang het weer pakken we zo de eerstvolgende afslag.

Hat valt politici te verwijten dat ze zich bezig houden met futiliteiten als het wel of niet afschaffen van de hypotheekrenteaftrek, maar het is de kiezer die zich dit soort onzin laat aanleunen. Is er niemand die zich afvraagt waarom de partij (CDA) die van de hierboven genoemde regeling een breekpunt maakt, tegelijkertijd de stuwende kracht is geweest achter het kraakverbod? Een villa in Aerdenhout kopen blijft dus fiscaal aantrekkelijk, maar ondertussen worden honderden vierkante meters leegstaande woon- en kantoorruimte niet benut. Is dat dan geen scheefgroei in de huursector?

Ik hoop nog steeds dat er binnenkort iemand met zijn of haar vuist op tafel slaat en ons verteld wat we eigenlijk allemaal wel weten. Namelijk dat er in de komende decennia een groot tekort zal ontstaan aan schoon drinkwater, terwijl de zeespiegel omhoog kruipt. Dat alle olie die we nu nog opportunistisch opstoken binnenkort op is, terwijl we nog geen goede alternatieven hebben gevonden. Dat het economisch zwaartepunt aan het verschuiven is van het westen naar het oosten, terwijl we hier niet bereid zijn harder en langer te werken. Tegenover zulke reeële problemen die een hoge mate van inventiviteit en flexibiliteit van ons eisen, stellen al die breekpunten opeens bar weinig voor. Wij staan als zwenkende kiezer al jarenlang in de file en het enige wat we doen is toeteren.